Jaarverslag 2020 - Inleiding
Sociale advocatuur
Net zoals in eerdere jaren was er ook in 2020 (in de maatschappij, media en onder onze leden) aandacht voor de rol en positie van de sociale advocatuur. Het stelsel gesubsidieerde rechtsbijstand staat onder druk. De overheid zoekt naar manieren om de kosten te beperken dan wel naar manieren om deze in ieder geval niet te laten toenemen en tegelijkertijd de toegang tot de rechter voor iedere burger te waarborgen.
Het opkomen voor de rechtspositie van migranten is een van de doelstellingen van SMN. Dit doet zij onder andere door de advocatuur te voorzien van relevante informatie op het gebied van het migratierecht, aan de hand van het publiceren van jurisprudentie, wet- en regelgeving en beleid op Migratieweb, en door het faciliteren van cursussen en de Vragendienst.
De positie van de sociale advocatuur raakt de Stichting. We zien dat onze voornaamste doelgroep onder druk staat; nogal wat advocaten zijn in de afgelopen jaren gestopt met de sociale praktijk en in het bijzonder met vreemdelingenzaken. Nieuwe aanwas is er helaas maar weinig. Daarnaast ontvangen wij verontrustende signalen van onze WRV-leden over werkdruk en vergoedingen die niet meer in verhouding staan tot de verrichte werkzaamheden. Dat dit van nadelige invloed is op de rechtspositie van de migrant behoeft geen betoog.
De signalen waren voor ons reden om afgelopen jaar dit onderwerp op twee manieren te positioneren:
1. WRV - Paneldiscussie over de sociale advocatuur in het reguliere vreemdelingenrecht
Tijdens de WRV in het najaar van 2020 is een podium geboden aan een discussie over dit onderwerp. Onder leiding van Ashley Terlouw discussieerde een panel bestaande uit diverse deelnemers uit het werkveld (advocaten, wetenschappers, juridisch loket, Raad voor Rechtsbijstand) met de deelnemers over de situatie waarin de sociale advocatuur in het reguliere migratierecht zich bevindt. De panelleden presenteerden stellingen over vergoedingen, samenwerking met de eerste lijn, eenpitters, gevolgen van een stelselwijziging voor kwetsbare cliënten en kwaliteitstoetsing. Deelnemers konden via zoom op de stellingen reageren.
Meer informatie over de discussie kunt u lezen in hoofdstuk 'Cursussen en bijeenkomsten'.
2. Aanvraag Subsidieregeling voor innovatieve ideeën stelselherziening rechtsbijstand
Naar aanleiding van de signalen die SMN vanuit het werkveld ontving, hebben wij nagedacht over hoe wij de sociale advocatuur beter kunnen ondersteunen en mogelijk ontlasten door een uitbreiding van onze dienstverlening, met als belangrijkste speerpunt het opzetten van een uitgebreide vragen- en consultatiedienst. Na intern en extern beraad heeft dit geleid tot het opstellen van een plan met als werktitel Platform Migratierecht Nederland. Om dit plan te kunnen financieren hebben we een aanvraag ingediend bij de Raad voor Rechtsbijstand en daarmee een beroep gedaan op de subsidieregeling voor innovatieve ideeën stelselherziening rechtsbijstand.
De subsidieaanvraag hebben wij eind 2020 ingestuurd maar helaas moeten wij melden dat de RvR de aanvraag heeft afgewezen. Ons voorstel sluit niet aan bij het doel van de subsidieregeling.
De adviescommissie heeft wel laten weten onder de indruk te zijn van de wijze waarop SMN zich wil inzetten voor de doelgroep en vindt de realisatie van een oplossing zoals in de aanvraag van SMN wenselijk. We gaan hiervoor op zoek naar financieringsmogelijkheden.