Jaarverslag 2019 - Commissie Meijers
De Commissie Meijers is een onafhankelijke commissie van deskundigen op het gebied van migratierecht, asielrecht, strafrecht, privacy en non-discriminatierecht. Stichting Migratierecht Nederland (SMN) ondersteunt de Commissie Meijers, zowel praktisch als financieel. De secretaris van de Commissie Meijers is onderdeel van het team van SMN. Hoewel de commissie haar eigen jaarverslag heeft, vinden wij het passend hier op te nemen wat ze op het gebied van migratierecht heeft gedaan.
De Commissie Meijers bestaat uit hoogleraren, onderzoekers, rechters en advocaten gespecialiseerd in verschillende Europeesrechtelijke onderwerpen. De commissie geeft commentaar en ongevraagd advies aan de Europese instellingen, de Nederlandse regering en het Nederlandse parlement. De commissie doet dit door zo vroeg mogelijk politici en beleidsmakers van een juridisch wetenschappelijk oordeel te voorzien. Uitgangspunt bij deze adviezen is de bescherming van fundamentele rechten en (grond)wettelijke principes.
In het jaar 2019 heeft de Commissie Meijers zich met haar commentaren en activiteiten weer ingezet voor de bevordering van respect voor mensenrechten, waaronder van asielzoekers en migranten. Het was een jaar om terug te kijken naar de ontwikkeling van een Europese ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, waaronder het asiel- en migratiebeleid in Europa. Het Fins voorzitterschap, dat in de tweede helft van 2019 aanving, markeerde ook de twintig jaar na de conclusies van Tampere. In 1999 zijn in Tampere belangrijke beslissingen genomen over de ontwikkeling van een gemeenschappelijk Europees asiel- en migratiebeleid. In oktober 2019 heeft de Commissie Meijers actief bijgedragen aan de conferentie 'From Tampere 20 to Tampere 2.0'. De conferentie was bedoeld om terug en vooruit te blikken op het toekomstig asiel- en migratiebeleid. Daarbij heeft ex-voorzitter en lid Groenendijk de paper over legale migratie geschreven en deze paper gepresenteerd op de conferentie. Ook werd aan de Commissie Meijers gevraagd om een reactie te geven bij het panel over Dublin en Solidariteit.
Herziening gesubsidieerde rechtsbijstand in asielzaken
Het eerste commentaar van de Commissie Meijers in 2019 was een reactie op het voornemen van de Nederlandse regering inzake de herziening van de gesubsidieerde rechtsbijstand in asielzaken. De Nederlandse regering is van plan om de gefinancierde rechtshulp aan asielzoekers te beperken. De Commissie Meijers uitte haar bedenkingen bij dit voornemen. In haar commentaar wees de commissie erop dat deze voorstellen mogelijk schuren met de rechten van asielzoekers maar ze kunnen ook de effectiviteit en snelheid van de asielprocedure aantasten. Twee leden van de Commissie Meijers hebben op uitnodiging meegewerkt aan het onderzoek van de Commissie Van Zwol, de onafhankelijke Onderzoekscommissie 'Langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht'.
ECRIS-TCN
Ook heeft de Commissie Meijers zich herhaaldelijk uitgesproken over de nieuwe database ECRIS-TCN. Deze database is bedoeld om strafrechtelijke veroordelingen van derdelanders centraal op te slaan. Daarbij is voorgesteld om Unieburgers, die in het bezit zijn van een (tweede) nationaliteit van een derde land, ook in dit systeem op te slaan. Het probleem was dat Unieburgers met een dubbele nationaliteit hiermee voor het eerst zouden worden behandeld als derdelanders, alleen omdat ze in het bezit zijn van een nationaliteit van een derde land. Volgens de Commissie Meijers was dit onderscheid ongerechtvaardigd. Een meerderheid van het Europees Parlement heeft zich achter het standpunt van de Commissie Meijers geschaard dat Unieburgers niet in deze database horen. De juridische dienst van het Europees Parlement was het ook eens met deze visie.
Brexit
Aan het begin van 2019 heeft de Commissie Meijers een oproep gedaan aan de Europese Commissie om de status van Britse onderdanen europees te regelen in geval van een no-deal Brexit. De Europese Commissie heeft volgens de Commissie Meijers een minimalistische benadering genomen ten aanzien van de gevolgen van onvrijwillig verlies van het unieburgerschap van een miljoen personen. De Europese Commissie heeft de lidstaten opgeroepen om onderdanen, die al op hun grondgebied verblijven genereus te benaderen en hen tijdelijk verblijf en werkvergunningen te verlenen. De Commissie Meijers heeft de Europese Commissie dringend gevraagd een meer bindend en verdergaand voorstel aan te nemen om deze burgers, waarvan velen sinds hun geboorte Unieburger zijn, te beschermen.
De Commissie Meijers heeft diverse malen de Tweede Kamer brieven geschreven over de te behandelen onderwerpen bij het algemeen overleg, als input bij de JBZ-Raad. Ook heeft de commissie suggesties gedaan voor vragen aan de minister. De vragen gingen onder andere over de Nederlandse betrokkenheid bij het akkoord tussen de vier EU-lidstaten: Malta, Italië, Duitsland en Frankrijk over de opvang van migranten die vanuit Afrika de Middellandse Zee oversteken. De Commissie Meijers heeft het belang onderstreept van een Europese actie en solidariteit tussen de lidstaten met betrekking tot de verdeling van migranten. De Commissie Meijers heeft verder zorgen geuit over de situatie aan de buitengrenzen van Kroatië en de toezegging van de minister gevraagd om toetreding van Kroatië tot Schengen af te laten hangen van de mensenrechtensituatie aan de grenzen. Het jaar werd afgesloten met een gesprek met de Staatsecretaris van Justitie en Veiligheid, Ankie Broekers-Knol, waarin enkele van de hierboven genoemde onderwerpen ter sprake kwamen.